گزارش نظرسنجی «دیدگاه ایرانیان درباره مجازات اعدام»

متن کامل گزارش نظرسنجی «دیدگاه ایرانیان درباره مجازات اعدام» را در اینجا بخوانید.

این پژوهش به سفارش «سازمان حقوق بشر ایران» و «ائتلاف جهانی علیه اعدام» انجام شده است.

چکیده یافته‌های نظرسنجی «دیدگاه ایرانیان درباره مجازات اعدام»

نظرسنجی «دیدگاه ایرانیان درباره مجازات اعدام» از تاریخ ۱۳ تا ۲۰ شهریور ۱۳۹۹ به مدت یک هفته انجام گرفت. در این نظرسنجی بیش از ۲۴ هزار پاسخ‌دهنده شرکت کردند و حدود ۸۶٪ پاسخ‌دهندگان ساکن ایران بوده‌اند. یافته‌های این گزارش، دیدگاه افراد باسواد بالای ۱۹ سال ساکن ایران (برابر با ۸۵٪ افراد بزرگسال در ایران) را بازتاب ‌می‌دهد و با سطح اعتبار ۹۵٪ و فاصله اعتبار ۵٪ قابل تعمیم به این جمعیت است.
بر اساس نتایج این نظرسنجی، حدود ۴۴٪ جامعه مخالف مجازات اعدام هستند. همچنین حدود ۲۶٪ جامعه فقط در موارد خاص موافق مجازات اعدام هستند.
بیشترین میزان موافقت با مجازات اعدام، مربوط به قتل‌ زنجیره‌ای یا قتل‌عام است و ۵۰٪ جامعه با مجازات اعدام برای این جرم‌ها موافق هستند. همچنین ۳۲٪ موافق اعدام برای مجازات تجاوز جنسی، ۳۲٪ برای قتل عمد، ۲۹٪ برای اختلاس و فساد مالی گسترده، ۱۸٪ برای جاسوسی و خیانت به کشور، ۱۷٪ برای قاچاق عمده مواد مخدر، ۱۱٪ برای آدم‌ربایی، ۹٪ برای سرقت مسلحانه و ۸٪ موافق مجازات اعدام برای عملیات مسلحانه علیه حکومت هستند. حدود ۱۴٪ جامعه هم با مجازات اعدام برای تمامی مواردی که از نظر شرع اسلام مستحق حکم اعدام دانسته شده است (مانند ارتداد، سب‌النبی و زنا) موافقند.
بر طبق نتایج نظرسنجی ۶۸٪ جامعه با این گزاره که «اعدام اثر پیشگیرانه در وقوع جرم دارد و جامعه را امن‌تر می‌کند» مخالف هستند. ۶۷٪ جامعه هم با این گزاره که «اعدام باعث اجرای عدالت می‌شود» مخالفند. همچنین ۶۰٪ معتقدند اعدام ترویج خشونت است و موجب عادی سازی خشونت در جامعه می‌شود و ۵۷٪ نیز معتقدند اعدام باعث تسلی خاطر بازماندگان مقتول نمی‌شود.
بر طبق نتایج نظرسنجی، ۶۲٪ بر این باور هستند که نوع و میزان مجازات قتل را باید سیستم قضایی یک کشور تعیین کند و نه اولیای دم. همچنین ۴۶٪ جامعه معتقدند که حق حیات افراد نباید سلب شود حتی اگر فردی جنایت کرده باشد.
نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد که ۸۵٪ جامعه با اعدام افرادی که در سنین کمتر از ۱۸ سالگی مرتکب قتل شده باشند مخالف است. همچنین ۸۴٪ جامعه معتقدند که نوع مجازات و مقدار دیه نباید به جنسیت (زن یا مرد بودن) مقتول بستگی داشته باشد.
بر طبق نتایج این نظرسنجی، ۸۶٪ جامعه مخالف اعدام در ملاءعام (در حضور مردم) هستند. از سوی دیگر، بر طبق اظهارات پاسخ‌دهندگان، ۱۷٪ جامعه هدف از نزدیک شاهد اعدام در ملاءعام (در فضای عمومی) بوده‌اند.
در پاسخ به این پرسش که «اگر فردی یک عضو از خانواده درجه اول شما را به قتل برساند، کدام گزینه را برای مجازات قاتل ترجیح می‌دهید؟»، حدود ۴۸٪ جامعه اعلام کرده‌اند که حبس ابد یا حبس طولانی‌مدت را ترجیح ‌می‌دهند. همچنین ۵٪ هم بخشش با دریافت دیه را ترجیح می‌دهند. در مقابل، حدود ۲۲٪ اعدام یا قصاص را انتخاب کرده‌اند.
در پاسخ به این سوال که در دوران انتقال از یک حکومت استبدادی، برای مجازات عوامل کشتار مردم در حکومت پیشین، با چه مجازاتی موافق هستید، حدود ۳۲٪ جامعه خواهان «مجازاتی غیر از اعدام» برای عوامل کشتار مردم هستند؛ همچنین حدود ۵٪ خواهان عفو عمومی و تشکیل کمیته‌های حقیقت‌یاب هستند. در مقابل، ۳۱٪ با «مجازات اعدام» برای مقامات مسئول موافق هستند درصورتی‌که آنها در یک دادگاه عادلانه به اعدام محکوم شوند. از سوی دیگر، حدود ۷٪ جامعه هم خواهان اعدام انقلابی مقامات حکومت پیشین هستند. بیش از ۲۴٪ از جامعه هم معتقدند که حقوقدانان باید درباره این مساله تصمیم بگیرند.
در پاسخ به این پرسش که چه کسانی باید تصمیم‌گیر نهایی درباره وجود یا لغو مجازات اعدام در قوانین ایران باشند، ۶۹٪ معتقدند که مردم باید در یک رفراندوم عمومی درباره مجازات اعدام تصمیم بگیرند. حدود ۱۷٪ مجلس منتخب مردم را به‌عنوان نهاد تصمیم‌گیر نهایی انتخاب کردند و حدود ۱۴٪ هم فکر می‌کنند که در یک کشور اسلامی، مراجع دینی باید درباره وجود یا لغو مجازات اعدام تصمیم‌گیری کنند.

متن کامل گزارش نظرسنجی «دیدگاه ایرانیان درباره مجازات اعدام» را در اینجا بخوانید